Iedereen weet dat we ons goed voelen als onze spijsvertering werkt. Maar een goed gebalanceerde darm heeft niet alleen invloed op ons fysieke welzijn - het spijsverteringsstelsel heeft ook een doorslaggevend effect op iemands mentale toestand. De verbinding wordt gevormd door de zogenaamde darm-hersenas.
Inhoud:
- De hersenen in de darmen
- Spijsvertering en emoties
- Darm-hersenen en hoofd-hersenen
- Antidepressiva voor de spijsvertering?
- Het belang van darmflora
- De kracht van bacteriën
- Psychobiotica
1. de hersenen in de darmen
De darm heeft zijn eigen zenuwstelsel: het zogenaamde enterische zenuwstelsel (ENS) is een netwerk van miljoenen zenuwcellen dat door de darmwand loopt. Het ENS is onafhankelijk van het centrale zenuwstelsel (CNS; hersenen en ruggenmerg) - dit betekent dat de spijsvertering plaatsvindt zonder dat we eraan hoeven te denken.
De hersenen en de darmen communiceren echter voortdurend met elkaar: alleen al de gedachte aan eten zet het spijsverteringsproces in gang en doet ons water in de mond lopen. Omgekeerd geeft het spijsverteringskanaal de hersenen signalen wanneer we genoeg gegeten en vol zitten.
2. spijsvertering en emoties
Vanwege het enorme aantal zenuwcellen wordt het ENS vaak het "tweede brein" of "darmbrein" genoemd. De nauwe band tussen het ENS en het CZS komt ook tot uiting in onze taal als we het hebben over ons "buikgevoel", "vlinders in onze buik" hebben of "iets in onze maag voelt".
En emoties hebben inderdaad invloed op onze spijsvertering: stress vermindert de bloedstroom en remt de productie van spijsverteringsafscheidingen. Bijgevolg verliezen we onze eetlust als we ons zorgen maken over examens.
3. buik-hersenen en hoofd-hersenen
Het ENS is niet anders dan het CZS: beide systemen hebben dezelfde zenuwcellen en maken gebruik van dezelfde neurotransmitters. Terwijl het "gelukshormoon" serotonine in onze hersenen beïnvloedt hoe gelukkig we ons voelen, regelt het in de darmen de ritmische spiersamentrekkingen die voedsel door onze darmen bewegen - bekend als peristaltiek.
Communicatie tussen de darmen en de hersenen vindt plaats via zenuwbanen en boodschapperstoffen. De impuls kan zowel van de hersenen als van de darmen komen. Mentale problemen kunnen de spijsvertering in opstand brengen en omgekeerd kunnen spijsverteringsproblemen de psyche beïnvloeden - dit wordt steeds duidelijker in onderzoek.
4. antidepressiva voor de spijsvertering?
De nauwe verbinding tussen het darm-hersenen en het hoofd-hersenen maakt het mogelijk om bepaalde aandoeningen van het spijsverteringsstelsel te behandelen met dezelfde medicatie als psychische aandoeningen. Patiënten met het prikkelbare darmsyndroom kunnen bijvoorbeeld baat hebben bij antidepressiva die het serotonineniveau verhogen en zo niet alleen de stemming maar ook de spijsvertering stimuleren.
5 Het belang van darmflora
De toch al complexe interactie tussen de darmen en de hersenen is echter nog veel ingewikkelder. In onze darmen leven miljarden bacteriën. De gemeenschap van micro-organismen - inclusief virussen, schimmels en gisten - staat bekend als de darmflora of het microbioom.
Iedereen die bij het woord "bacteriën" automatisch denkt aan schadelijke ziekteverwekkers, heeft het mis. De bacteriën in onze darmen zijn van vitaal belang voor ons. Ze ondersteunen onze spijsvertering, activeren ons immuunsysteem, extraheren macro- en micronutriënten, produceren vitaminen, vetzuren, hormonen en neurotransmitters.
Ongeveer 85% van het microbioom bestaat uit "goede" darmbacteriën. Onze omgeving, voeding, medicatie (vooral antibiotica) of stress beïnvloeden welke bacteriën onze darmen koloniseren. Als de verhouding tussen "goede" en "slechte" bacteriën uit balans raakt, kan dit leiden tot spijsverteringsproblemen of ontsteking van het darmslijmvlies, wat vaak resulteert in verdere ziekten.
6 De kracht van bacteriën
Onderzoek naar de invloed van onze darmbacteriën op onze hersenen staat nog in de kinderschoenen. Een groot aantal onderzoeken heeft een wisselwerking aangetoond tussen geestelijke gezondheidsproblemen, zoals depressie of angst, en darmovergroei.
Zo hebben patiënten met het prikkelbare darmsyndroom vaak last van psychologische problemen of worstelen depressieve patiënten met de spijsvertering. Het precieze verband en de wisselwerking tussen de ziekten is echter nog niet opgehelderd.
Fascinerende onderzoeken met muizen wijzen echter op de kracht van het microbioom: Muizen die tekenen van autisme vertoonden werden socialer en minder angstig toen ze bepaalde bacteriën kregen toegediend. En omgekeerd vertoonden muizen die geïmplanteerd waren met het microbioom van depressieve mensen tekenen van depressie.
7. psychobiotica
Hoewel het onderzoek op muizen niet direct kan worden overgedragen op mensen, zijn onderzoeken met menselijke proefpersonen ook veelbelovend. Het toedienen van lactobacteriën en bifidobacteriën - met name van de geslachten lactobacteriën en bifidobacteriën - heeft bijvoorbeeld meerdere malen een positief effect aangetoond op de psyche van deelnemers.
Zo meldde 64% van een groep patiënten met het Prikkelbare Darm Syndroom die leden aan angststoornissen of depressies, een verbetering van hun psychologische problemen na het innemen van Bifidobacterium longum gedurende zes weken. Vanwege hun effect op de menselijke psyche staan deze soorten bifidobacteriën bekend als psychobiotica.
Het precieze verband tussen het microbioom en geestelijke gezondheid is nog onduidelijk. Onderzoekers zijn het er echter over eens dat het gunstig voor ons is om zoveel mogelijk verschillende "goede" bacteriën in onze darmen te hebben. We kunnen de diversiteit van bacteriën ondersteunen door gezond en gevarieerd te eten, stress te vermijden en lacto- en bifidobacteriën in te nemen.
Inner Beauty - met 25 miljard levensvatbare, natuurlijke melkzuurbacteriën
Geschikt voor:
Vegetariërs/vegans
✅ Zwangere vrouwen/moeders die borstvoeding geven
✅ Vrij van allergenen (lactose, gluten, noten)
Bronnen:
-
Qinrui Li et al: De darmmicrobiota en Autisme Spectrum Stoornissen. Front Cell Neurosci. 2017; 11: 120.
-
Friedmann LS et al: De gevoelige darm. Een speciaal gezondheidsrapport van de Harvard Medical School, Harvard 2008.
-
Pinto-Sanchez MI et al: Probiotic Bifidobacterium longum NCC3001 Reduces Depression Scores and Alters Brain Activity: A Pilot Study in Patients With Irritable Bowel Syndrome. Gastroenterology. 2017 Aug;153(2):448-459.